Σε debate για τον πολιτισμό της εφημερίδας «Έθνος της Κυριακής» απάντησε ο Ν. Σοφιανός

Η ισότιμη πρόσβαση των πολιτών στις εκδηλώσεις πολιτισμού γίνεται ακόμα δυσκολότερο αίτημα σε μία πολυεθνική πόλη. Τι σκέφτεστε γι' αυτό; Κατά κανόνα αυτή είναι ένα «ευχολόγιο» χωρίς ουσιαστικό αντίκρυσμα. Έχετε να προτείνετε κάποια λύση;

«Αντί του "ισότιμη πρόσβαση" θα προτιμούσαμε την ελεύθερη είσοδο και συμμετοχή στις εκδηλώσεις πολιτισμού που διοργανώνει, έστω και σποραδικά, ο δήμος της Αθήνας. Αξιοποιώντας τις υποδομές πολιτισμού που έχει ο δήμος μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο δράσεων που να αγκαλιάζει τα διαμερίσματα και τις συνοικίες της πόλης. Απέναντι σε μια πολιτική που αντιμετωπίζει τον πολιτισμό σαν προϊόν που συμπληρώνει την τουριστική εικόνα της πόλης, εμείς θεωρούμε ότι ο δήμος πρέπει να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια που έχει, για να είναι ο πολιτισμός καθολικό δικαίωμα Ελλήνων και μεταναστών κατοίκων της Αθήνας.

Αντί των επετειακών εκδηλώσεων χρειάζεται ένα μόνιμο πρόγραμμα πολιτιστικών δράσεων και εκδηλώσεων που να αναδεικνύει όλες τις μορφές της Τέχνης, μαζί με τους ανθρώπους του πολιτισμού και τους συλλογικούς τους φορείς. Ο δήμος μπορεί από κοινού με τους μικρούς και μεσαίους ιδιοκτήτες πολιτιστικών χώρων και θεάτρων να δημιουργήσει όρους προσιτής πρόσβασης στο καλλιτεχνικό έργο που παρουσιάζουν πάνω από διακόσιες τέτοιες σκηνές και πολυχώροι. Με συγκεκριμένους τρόπους μπορεί να στηρίξει το πολιτιστικό έργο τόσων δημιουργών, όπως με πολιτική δωρεάν προβολής, μείωσης τελών, διευκόλυνσης στη λειτουργία αυτών των χώρων που μπορούν να ζωντανέψουν τις γειτονιές που βρίσκονται. Βασικός συνεργάτης του δήμου πρέπει να είναι όλοι οι πολιτιστικοί φορείς (Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών, Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος, φορείς ιδιοκτητών όπως η ΕΚΜΕΘΙ κ.ά.)».

Τέχνη στο δημόσιο χώρο. Τί σημαίνει για εσάς; Σας αρέσουν σε γενικές γραμμές τα γλυπτά που έχουν τοποθετηθεί στους δημόσιους χώρους;

«Η τέχνη στο δημόσιο χώρο απαιτεί τη συνεργασία με τους εικαστικούς καλλιτέχνες, όπως άλλωστε και ο σχετικός νόμος ορίζει. Οι εικαστικές παρεμβάσεις αποτελούν στοιχείο πολιτισμού στις πλατείες, στα πάρκα, στα ιστορικά και άλλα σημεία της πόλης. Σε διάφορα σημεία της πόλης καθορισμένα από το δήμο έχει θέση και η τέχνη του γκράφιτι. Είναι μεγάλο θέμα συζήτησης η αισθητική όλων των γλυπτών στην πόλη. Σίγουρα κάποια από τα εκατοντάδες γλυπτά που εκτίθενται δεν "δένουν" με το χώρο που βρίσκονται».

Αρκετοί από τους πολιτιστικούς χώρους του ΟΠΑΝΔΑ, όπως τα ανοιχτά θέατρα Κολωνού, Γκράβας, Γουδή, ο Πολυχώρος του Νέου Κόσμου, ακόμα και η «ναυαρχίδα» της Τεχνόπολης -εξαιρείται μόνον ο πολύ πρόσφατα αποκτημένος χώρος του «Ολύμπια»-, αν και τον περισσότερο καιρό μένουν ανενεργοί, όταν λειτουργούν έχουν ασαφή χαρακτήρα λόγω εκδηλώσεων συχνά ατάκτως ερριμμένων. Έχετε κάποιο σχέδιο;

«Είναι πολύ σωστή η περιγραφή που κάνετε μιλώντας για το πώς η διοίκηση ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ αντιμετώπισε τον πολιτισμό και τις αντίστοιχες υποδομές του δήμου. Αυτή την αντίληψη υπηρετούν και οι άλλοι υποψήφιοι των κομμάτων που κυβέρνησαν και κυβερνούν τη χώρα, διαμορφώνοντας μια πολιτική που αντιμετωπίζει τον πολιτισμό σαν εμπόρευμα. Βασικό σημείο της δικής μας αντιπαράθεσης μαζί τους είναι η ανάγκη να χτυπηθεί η πολιτική της ανταποδοτικότητας που θεωρεί ότι ο δημότης πρέπει να πληρώνει για ό,τι του παρέχει ο δήμος. Ο ΟΠΑΝΔΑ λειτουργεί σαν επιχείρηση προβλέποντας για το 2019 να εισπράξει πάνω από 3,8 εκατ. ευρώ από τους δημότες για χρήση αθλητικών και πολιτιστικών υποδομών του δήμου. Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι να χτυπηθεί αυτή η πολιτική. Να αξιοποιηθούν τα θέατρα και οι πολυχώροι του δήμου σε συνεργασία με τους δεκάδες πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους, τα εργατικά σωματεία, τα δεκάδες ερασιτεχνικά πολιτιστικά σχήματα. Ένας τέτοιος σχεδιασμός μπορεί να μετατρέψει αυτές τις υποδομές σε κυψέλες δημιουργίας και σταθερής πολιτιστικής δραστηριότητας. Η ναυαρχίδα, όπως αποκαλείτε την "Τεχνόπολη", είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα επιχειρηματικής λειτουργίας ενός πολυχώρου με πολύ μεγάλες δυνατότητες στον οποίο όμως όλα λειτουργούν επί πληρωμή. Όσο για το "Ολύμπια" που πρόσφατα αποκτήθηκε, μας δημιουργεί προβληματισμούς το υψηλό κόστος λειτουργίας και συντήρησής του σε συνδυασμό με άλλες ανάγκες στις οποίες εμείς δίνουμε προτεραιότητα, όπως η δημοτική βιβλιοθήκη που συγκεντρώνει ένα τεράστιο πλούτο, άγνωστο στη μεγάλη πλειοψηφία των Αθηναίων».

Απ' ό,τι κυκλοφόρησε και συζητήθηκε φέτος στο χώρο των τεχνών (θέατρο, εικαστικά, σινεμά, βιβλίο, τα πάντα), ποιο είναι το (ένα ή περισσότερα) θέαμα - ακρόαμα - ανάγνωσμα που θα προτείνατε σ'έναν φίλο σας;

«Η συναυλία του Θάνου Μικρούτσικου στο Θέατρο Βράχων τον περασμένο Ιούνιο, η θεατρική παράσταση "Το παγκάκι" στο θέατρο "Τόπος Αλλού", σε σκηνοθεσία, διασκευή και σκηνικά του Γιώργου Κιμούληκαι με πρωταγωνιστές τον ίδιο και τη Φωτεινή Μπαξεβάνηκαι την τριλογία του Ι. Έρενμπουργκ: «Η πτώση του Παρισιού», «Θύελλα», «Ένατο Κύμα» από τις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή».

Εδώ και ένα χρόνο η Ελλάδα κάνει συστηματική προσπάθεια μέσω του ΕΚΟΜΕ και των νέων επενδυτικών κινήτρων για την προσέλκυση ξένων οπτικοακουστικών παραγωγών στη χώρα. Το Film Office της Αττικής προορίζεται να διευκολύνει τη διεξαγωγή των κινηματογραφικών γυρισμάτων στο λεκανοπέδιο της Αττικής πόσο μάλλον στην Αθήνα, μία πόλη επί χρόνια αφιλόξενη προς τις μεγάλες παραγωγές λόγω των γραφειοκρατικών προβλημάτων και του υψηλού κόστους στην αδειοδότηση των γυρισμάτων, θέματα που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας με τον χειρότερο τρόπο όταν η Αθήνα έχασε τα γυρίσματα του χολιγουντιανού μπλοκμπάστερ «Jason Bourne» (2016). Πόσο έτοιμος είναι σήμερα ο δήμος της Αθήνας όχι μόνο να αντιμετωπίσει τις ανάγκες μιας απαιτητικής αμερικανικής υπερπαραγωγής, αλλά και να μην χάσει ξανά ευκαιρία στην αγορά των film locations όταν δίπλα μας η Κωνσταντινούπολη είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική με τελευταίο «χτύπημα» τα εκεί γυρίσματα των νέων «Αγγέλων του Τσάρλι» που θα βγουν στις αίθουσες το Νοέμβριο;

«Η Αθήνα έχει 650.000 μόνιμους κατοίκους που ζουν, εργάζονται, κυκλοφορούν στην πόλη που δεν είναι κινηματογραφικό σκηνικό του Χόλιγουντ. Έχουμε πάνω από 6 εκατ. τουρίστες ετησίως που διανυκτερεύουν σε ξενοδοχεία στην Αθήνα. Παράλληλα γιγαντώνεται η πλατφόρμα των βραχυχρόνιων μισθώσεων, εκτοπίζοντας τους μόνιμους κατοίκους, ιδιαίτερα νέα ζευγάρια, φοιτητές από την επαρχία, αλλοιώνοντας το χαρακτήρα ολόκληρων συνοικιών στην πόλη. Υπάρχουν δυνατότητες και για τις κινηματογραφικές παραγωγές στις οποίες αναφέρεστε. Το ερώτημα όμως είναι τι κερδίζει ο Αθηναίος εργαζόμενος και επαγγελματίας από το "τουριστικό προϊόν Αθήνα". Κερδίζει σε εγκατάλειψη, παραμέληση και δημιουργία γκρίζων ζωνών μέσα στην πόλη. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Η Αθήνα δεν είναι μόνο η βιτρίνα της τουριστικής βιομηχανίας. Για μας πρώτα απ' όλα είναι οι άνθρωποι που ζουν σε κάθε γωνιά της πόλης».